Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να εκμηδενίσει τις εκπομπές
διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050 κάνοντας έτσι το άλμα προς την πράσινη
μετάβαση. Καταλύτης στην προσπάθεια αυτά
μπορεί να αποτελέσει η υπεράκτια αιολική ενέργεια ως εξέχουσα ανανεώσιμη πηγή
ενέργειας (ΑΠΕ). Η Μεσόγειος και, ως εκ
τούτου η Ελλάδα, προσφέρουν το πλέον κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη
θαλάσσιων αιολικών πάρκων και την παραγωγή καθαρής πράσινης ενέργειας.
Οι θάλασσες, το κλίμα και τα περίπου 6.000 νησιά και
βραχονησίδες της Ελλάδας ενδείκνυνται για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών
σταθμών. Το ΕΛΙΑΜΕΠ με το Mediterranean
Growth Initiative και την Alma Economics διεξήγαγαν έρευνα πάνω στην κοινωνική
και οικονομική προοπτική επένδυσης σε θαλάσσια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα (Η
έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τα ΕΑΑ Grants και θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ Περίπτερο
7 του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων την Πέμπτη 15/9).
Ανέπτυξαν ένα μοντέλο
κόστους οφέλους που συνδυάζει τα δυνητικά επενδυτικά περιβαλλοντικά οικονομικά
και κοινωνικά δεδομένα και αποτελέσματα ενός τέτοιου έργου. Το συνολικό πρόγραμμα ονομάστηκε Άνεμοι
Αλλαγής (Winds of Change) και εξήγαγε κρίσιμα συμπεράσματα που αναδεικνύουν τα
πολλαπλά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη της επένδυσης στην
υπεράκτια αιολική ενέργεια τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Η υπεράκτια αιολική ενέργεια αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία
ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει κεντρικό ρόλο στον ενεργειακό σχεδιασμό της EE,
επισπεύδοντας παράλληλα την απεξάρτησή της από τις συμβατικές πηγές ενέργειας
καθώς και από τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Τον περασμένο Ιούλιο μάλιστα ψηφίστηκε στο
Ελληνικό Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο που ουσιαστικά αποφασίζει τη μεγαλύτερη
συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Ανοίγεται έτσι ο δρόμος προς τον καθοριστικό
δημόσιο διάλογο για τον σχεδιασμό παραγωγής υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και την
αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος του Αιγαίου.
Το εγχείρημα, βέβαια, είναι μεγάλο. Σύμφωνα με την έρευνα του ΕΛΙΑΜΕΠ, ένα
υποθετικό πλωτό υπεράκτιο αιολικό πάρκο ενεργειακής ισχύος 495 MW σε μέση
απόσταση 10 χλμ. από την ακτή και σε βάθος 250 μ. αναμένεται να απαιτήσει
επενδύσεις σχεδόν 1 δισ ευρώ κατά τη διάρκεια της ζωής του. Όμως μόνο το πάρκο αυτό θα παράγει περίπου 2
εκατ. MWH μεγαβατώρες ετησίως σε διάστημα 25 ετών καλύπτοντας το 4% της ετήσιας
ενεργειακής ζήτησης της Ελλάδας μειώνοντας ταυτόχρονα και τις εκπομπές
διοξειδίου του άνθρακα κατά 1,5 εκατ. Τόνους. Με λίγα λόγια για κάθε 1 ευρώ που θα
επενδυόταν στο πάρκο αυτό θα απέδιδε 1,7 σε καθαρή κοινωνική αξία. Τέλος, η ανάλυση κόστους οφέλους της μελέτης
εξετάζει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι τοπικοί παράγοντες κοντά στο πάρκο
θα επηρεάζονταν αρνητικά προτείνοντας δίκαιη αποζημίωση ώστε να αποφευχθεί η
δυσανάλογη επιβάρυνση μέρους της κοινωνίας.
Η ενεργειακή πολιτική της EE ορίζεται από τρεις αρχές:
ασφάλεια, βιωσιμότητα και οικονομική προσιτότητα. Κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εγχείρημα της
υπεράκτιας αιολικής ενέργειας βρίσκεται στην καρδιά της εφαρμογής της
Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας καθώς αντιπροσωπεύει ό,τι ακριβώς αυτή στοχεύει:
ενέργεια καθαρή, ευρωπαϊκά παραγόμενη (άρα ανεξάρτητη από τρίτες χώρες) και
προσιτή σε όλους. Η τεχνολογία της έχει
προχωρήσει στο ασφαλέστερο επίπεδο, το κόστος της μειώνεται με ταχείς ρυθμούς
και όλα δείχνουν ότι το 2030 θα αποτελεί την πιο ανταγωνιστική λύση. Τα κράτη της Μεσογείου, έχοντας με τα φυσικά
χαρακτηριστικά τους συγκριτικό πλεονέκτημα στο πεδίο αυτό, δύνανται όχι μόνο να
έχουν τον πρώτο λόγο, αλλά και να αποτελέσουν παγκόσμιο παράδειγμα συνεργασίας
για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
διαχειριστής του προγράμματος Μεσογείου του ΕΛΙΑΜΕΠ