«Έχετε ρέστα από 100 δισεκατομμύρια;»… Σήμερα θα ακουγόταν σαν αστείο, όμως μια μέρα σαν σήμερα, 3 Νοεμβρίου του 1944, θα μπορούσε κάποιος στην Ελλάδα να κυκλοφορεί με 100 δισεκατομμύρια στην τσέπη. Και το πιο παράδοξο; Να μην τον νοιάζει καν αν θα τα χάσει ή αν τον κλέψουν.
Μια μέρα σαν σήμερα λοιπόν, πριν από 79 χρόνια κυκλοφόρησε στη χώρα μας το το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία ελληνικό χαρτονόμισμα: 100.000.000.000 δραχμές. Τι κι αν έβγαζες την μονάδα από την αρχή τι κι αν την άφηνες, το ίδιο αποτέλεσμα θα είχες: μόνο μηδενικά… Η πραγματική αξία του αστρονομικού ποσού που αναγραφόταν στο χαρτονόμισμα ήταν μηδαμινή! Προσεγγίζοντας εκείνη την τιμή, με βάση τη σημερινή τιμή της χρυσής λίρας Αγγλίας, η πραγματική αξία του χαρτονομίσματος δεν θα ξεπερνούσε τα 10 λεπτά του ευρώ! Και εκείνα τα χρήματα ίσα που έφταναν για ένα καρβέλι ψωμί!
Σήμερα μάλιστα, το χαρτονόμισμα εκείνο έχει μεγαλύτερη αξία από όταν κυκλοφόρησε: στα σάιτ που απευθύνονται σε συλλέκτες, αν θέλεις να αποκτήσεις ένα χαρτονόμισμα των 100 δισεκατομμυρίων δραχμών, πρέπει να καταβάλεις περίπου από 20 έως και 50 ευρώ.
Να σημειώσουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ως ημερομηνία εκτύπωσης του τραπεζογραμματίου – θησαυρού (στα μηδενικά…) την 5η Νοεμβρίου του ’44. Το τραπεζογραμμάτιο έφερε την υπογραφή του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Ξενοφώντα Ζολώτα (οικονομολόγος και ακαδημαϊκός· διετέλεσε τρεις φορές διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και πρωθυπουργός και πέθανε 100 χρονών στο 2004).
Οι καπνοί του πολέμου σκορπίζονταν στους ανέμους της ειρήνης και οι φωτιές στις παγκόσμιες οικονομίες μόλις άναβαν· πόσο μάλλον στην Ελλάδα που είχε μακελευτεί από τους Ναζί και βυθιζόταν σε οικονομική τάφρο δυσθεώρητη. Ο πληθωρισμός κάλπαζε ασταμάτητα σαν άλογο ιπποδρόμου.
Με τον Nόμο18/10.11.1944 εισήχθη η πρώτη νομισματική μεταρρύθμιση που προέβλεπε ότι μία μεταπολεμική δραχμή ισοδυναμεί με 50 δισεκατομμύρια κατοχικές δραχμές. Στην επόμενη ουσιαστική νομισματική μεταρρύθμιση, το 1954, η δραχμή αντικαταστάθηκε ξανά με μία νεότερη με αναλογία 1000 δραχμές προς 1 νέα. Και κάπως άρχισε η κατάσταση να εξομαλύνεται.
Το υπερχαρτονόμισμα των 100 δισ. κυκλοφόρησε για μικρό διάστημα και αποσύρθηκε λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του. Πάντως όσοι τα κατείχαν θα μπορούσαν να πουν σήμερα ότι «κάποτε οι γονείς ή οι παππούδες μου ήταν δισεκατομμυριούχοι». Γιατί όχι;
Έτσι για την Ιστορία να αναφέρουμε ότι η Ζιμπάμπουε, το 2009, τύπωνε τραπεζογραμμάτια των 100 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που είχαν αξία μόλις 5 δολάρια!
Και μια μικρή ιστορία για να κλείσουμε: ο καλός συνάδελφος δημοσιογράφος και ερευνητής Κώστας Παπαπέτρου, θέλοντας να περιγράψει τον πληθωρισμό που είχε εξοντώσει (και συνεχίζει να εξοντώνει) την οικονομία της Αργεντινής την 10ετία του ’80 διηγήθηκε το εξής αμίμητο: «Ένα βράδυ είχα κερδίσει στο καζίνο ποσό με το οποίο, αν ήταν ανοιχτές οι αγορές, έπαιρνα ένα σπίτι στο Μπουένος Άιρες. Την επόμενη μέρα το μεσημέρι, με το ίδιο ποσό αγόρασα ένα σάντουιτς!»… Τι σημαίνει πληθωρισμός, με λίγες λέξεις!
