Οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύονται από σήμερα -με εξαιρέσεις-, καθώς το εμπάργκο που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο τέθηκε πλέον σε ισχύ.
Οι εξαιρέσεις αφορούν την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, τρία κράτη μέλη με υψηλό βαθμό εξάρτησης από το αργό της Ρωσίας που μεταφέρεται με αγωγούς, τόσο λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, όσο και της αδυναμίας τους να το υποκαταστήσουν άμεσα.
Ταυτόχρονα, τίθεται σε ισχύ όριο τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται με πλοία, μέτρο σχεδιασμένο για να πλήξει τα έσοδα της χώρας από τις εξαγωγές ενέργειας. Ορίστηκε στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Το όριο τιμής συνδέεται με αποφάσεις της G7 για να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ενέργειας στην παγκόσμια αγορά, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία.
Δυνάμει του μέτρου, αν το ρωσικό αργό μεταφέρεται ή ασφαλίζεται ή χρηματοδοτείται ή οι μεταφορείς λαμβάνουν τεχνική υποστήριξη και υπηρεσίες από δυτικές εταιρίες, απαγορεύεται να πωλείται πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. Το όριο αυτό θα επανεξετάζεται ανά δύο μήνες, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με βάση τις τιμές αναφοράς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).
Παράλληλα, πλαφόν ρωσικό πετρέλαιο επέβαλε από σήμερα και η Ιαπωνία, τρίτη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Πάντως, το ιαπωνικό πλαφόν είναι και εκείνο με αστερίσκους, καθώς εξαιρούνται ποσότητες που εισάγονται από τις εγκαταστάσεις Σαχαλίν-2.
Η εξαίρεση του αργού από τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Σαχαλίν-2 στην ρωσική Άπω Ανατολή, στις οποίες ιαπωνικοί ενεργειακοί φορείς κατέχουν μετοχικό μερίδιο μετά την αποχώρηση της Shell, αποφασίστηκε “υπό το πρίσμα της ενεργειακής ασφάλειας της Ιαπωνίας”, διευκρινίζει η ιαπωνική κυβέρνηση στην ανακοίνωσή της.
Η επόμενη μέρα για τα δεξαμενόπλοια
Το τι μέλλει γενέσθαι πραγματικά για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου από εδώ και στο εξής παραμένει αμφίβολο. Ήδη έχει καταστεί σαφές ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει σκοπέλους για την ασφάλιση των πλοίων της και των φορτίων πετρελαίου της, δεδομένης της ισχυρής θέσης της Δύσης στις συγκεκριμένες αγορές. Οι ρωσικές ασφαλιστικές εταιρείες σε σημαντικό βαθμό δεν απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη ούτε των εξ’ Ανατολής αγοραστών του ρωσικού πετρελαίου – δηλαδή Κίνας και Ινδίας – γεγονός που δυσχεραίνει περαιτέρω την ικανότητα της Μόσχας να συμμετάσχει στις διεθνείς αγορές.
Υπό το πρίσμα αυτό και όπως αναμένεται τους τελευταίους μήνες, η μεταφορά ρωσικού αργού θα αρχίσει να παρομοιάζει τη μεταφορά φορτίων πετρελαίου από χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα. Η αγορά αυτή για τη ναυτιλία, παρά τους κινδύνους που ενέχει αποφέρει σημαντικά κέρδη, γεγονός που ήδη οδηγεί στην αύξηση του λεγόμενου «σκοτεινού στόλου» που δραστηριοποιείται σε αυτή.
Από πλευράς προσφοράς, μια μετατόπιση μέρους του στόλου στη συγκεκριμένη αγορά, περιορίζει το διαθέσιμο τονάζ και συνεπώς, γείρει τις συνιστώσες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης υπέρ της ναυτιλίας. Το σενάριο αυτό υποστηρίζεται περαιτέρω από το χαμηλό orderbook των tankers και την ελλιπή διαθεσιμότητα στα διεθνή ναυπηγεία.
Ωστόσο, η αύξηση του «σκοτεινού στόλου» βάζει φρένο και στην ανανέωση του στόλου δεξαμενόπλοιων, καθώς πλοία που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα οδηγούνταν στα διαλυτήρια πλέον παραμένουν στα ύδατα. Το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχία και από περιβαλλοντικής άποψης – και ειδικά σε συνδυασμό με την έλλειψη αξιόπιστης ασφάλισης – καθώς το ενδεχόμενο αύξησης των ατυχημάτων καθίσταται πιθανότερο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ