Πέντε αδικίες του ασφαλιστικού που προκαλούν μειώσεις στις συντάξεις και στερούν αναδρομικά από παράνομες περικοπές συντάξεων μπαίνουν σε τροχιά αποκατάστασης το επόμενο διάστημα.
Οι αδικίες αυτές είναι:
- Η ακύρωση των αυξήσεων 3% στις συντάξεις από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που ξεκινά με 3% και καταλήγει στο 14%, μειώνοντας το καθαρό πληρωτέο ποσό σύνταξης. Σε πολλές περιπτώσεις οι συνταξιούχοι παίρνουν λιγότερα από πέρυσι παρά την αύξηση του 2024. Υπάρχει μάλιστα διπλή αδικία με την ΕΑΣ, καθώς επιβάλλεται δύο φορές στην ίδια σύνταξη. Η διπλή κράτηση αφορά τους παλαιούς συνταξιούχους που είχαν σύνταξη πάνω από €1.400 στην οποία είχαν την αρχική κράτηση. Όσοι εξ αυτών, όμως, με τον επανυπολογισμό έφτασαν να παίρνουν πάλι πάνω από €1.400 (εθνική και ανταποδοτική σύνταξη) ξαναπληρώνουν την ΕΑΣ στην επανυπολογισμένη σύνταξη! Με την αποκατάσταση της αδικίας που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας, θα πρέπει αφενός η ΕΑΣ να μην καταργεί την αύξηση στις συντάξεις και αφετέρου να μην επιβάλλεται δύο φορές στη σύνταξη που λαμβάνει ένας συνταξιούχος, πριν και μετά τον επανυπολογισμό.
- Η διπλή περικοπή συντάξεων χηρείας με σύνταξη γήρατος ΟΓΑ. Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος του ΟΓΑ αν πάρουν και σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κ.ά.) έχουν διπλή περικοπή! Τους κόβεται άμεσα το προνοιακό τμήμα από τη σύνταξη του ΟΓΑ και όταν κλείσουν την πρώτη τριετία κόβεται και η σύνταξη χηρείας από το 70% στο 35%.
- Η μείωση της σύνταξης χηρείας κατά 50% μετά την πρώτη τριετία στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος χηρείας απασχολείται ή παίρνει δική του σύνταξη. Μια από τις στρεβλώσεις που θα αποκατασταθούν είναι να δίδεται η επιλογή στον συνταξιούχο να μειωθεί η μικρότερη σύνταξη. Με τη διάταξη όπως ισχύει σήμερα μια χήρα συνταξιούχος, που παίρνει από τη δική της σύνταξη €500 και από τη χηρεία €800, όταν περάσει η πρώτη τριετία θα χάσει 400 ευρώ από τη χηρεία και θα παίρνει συνολικά €900. Από την άλλη, μια χήρα συνταξιούχου, που δεν θεμελιώνει δικαίωμα για δική της σύνταξη, αλλά η σύνταξη του συζύγου της ήταν €1.700, λαμβάνει το 70%, δηλαδή €1.190 σύνταξη χηρείας, χωρίς μείωση. Παρατηρείται δηλαδή η χήρα που έχει και δική της σύνταξη να παίρνει €900 και η χήρα που δεν παίρνει καθόλου σύνταξη να λαμβάνει €1.190. Με την αποκατάσταση της αδικίας η χήρα που παίρνει €500 δική της σύνταξη και χηρεία €800 θα μπορεί να ζητήσει να μειωθεί η σύνταξη των €500 και να παίρνει €800 από τη χηρεία και €250 από τη δική της, με σύνολο €1.050.
- Η εξαίρεση των οφειλετών με χρέη άνω των €30.000 από τη διάταξη της απονομής του 40% της σύνταξης. Το αίτημα τέθηκε με έγγραφο στο υπουργείο Εργασίας από αυτοκινητιστές (ιδιοκτήτες ταξί και φορτηγών, Δ.Χ. κ.λπ.) κατά την επεξεργασία της σχετικής διάταξης, ώστε να περιληφθούν στο 40% της σύνταξης και όσοι έχουν χρέη ως 50.000 ευρώ. Τελικά η οροφή μπήκε στις €30.000, αλλά υπάρχει το ενδεχόμενο το όριο χρεών να αυξηθεί ανάλογα με τα αιτήματα που θα υποβληθούν στον ΕΦΚΑ.
- H επίλυση της εκκρεμότητας για τα οφειλόμενα αναδρομικά στις συντάξεις (βλ. σελ. 8).
Ποιες αλλαγές εξετάζονται στην ΕΑΣ και πότε
Οι αλλαγές που μελετώνται στην ΕΑΣ αφορούν στις κλίμακες και στα ποσοστά.
Τα σενάρια που εξετάζονται είναι:
- Η απλοποίηση της παρακράτησης με μείωση των κλιμακίων από 8 σε 3 ή 4.
- Η απαλλαγή του μεγαλύτερου μέρους της σύνταξης από την κράτηση, ενώ σήμερα επιβάλλεται σε όλο το ποσό.
- Η θέσπιση πλαφόν ώστε από ένα όριο σύνταξης και πάνω (π.χ. συντάξεις πάνω από €3.500) η ΕΑΣ να παγώνει για να μην καταλήγει να επιβαρύνει τους συνταξιούχους περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα.
- Η θέσπιση ποσοστών κράτησης από 15% ως 25% ή 30% που θα επιβάλλονται όμως στη διαφορά των ποσών σύνταξης της κάθε κλίμακας.
Ο χρόνος υλοποίησης των αλλαγών δεν έχει αποφασιστεί. Υπάρχει η (πολύ) μακρινή εκδοχή να εφαρμοστούν από 1/1/2025, που σημαίνει παράταση της αδικίας με τις μηδενικές αυξήσεις συντάξεων για όλο το 2024, ενώ εξετάζεται και η πιο κοντινή εκδοχή να γίνουν οι αλλαγές από φέτος τον Μάιο και πάντως εντός του 2024, με αναδρομική ισχύ.
Σε κάθε περίπτωση, τελική απόφαση δεν έχει ληφθεί και η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει πότε σκοπεύει να αποκαταστήσει τις στρεβλώσεις με την ΕΑΣ.
Το κέρδος στις συντάξεις με αλλαγές στην ΕΑΣ
- Κράτηση 15% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τα €1.400 ως τις €2.000.
- Κράτηση 20% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τις €2.000 ως τις €2.500.
- Κράτηση 25% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τις €2.500 και άνω.
Με το σενάριο αυτό κερδίζουν περισσότερα οι συνταξιούχοι που παίρνουν από €1.420 ως €2.200.
Για παράδειγμα:
*Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη €1.655 ως το 2023 είχε ΕΑΣ 3% και πλήρωνε 50 ευρώ, ενώ μετά και την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο του έμεναν €1.509. Με την αύξηση 3% η σύνταξη ανέβηκε στα €1.705 και η ΕΑΣ πήγε στο 6% με κράτηση €102. Η σύνταξη προ φόρου μειώθηκε κατά €3 σε σχέση με το 2023 και διαμορφώθηκε στα €1.506. Με το νέο σχέδιο η ΕΑΣ θα επιβάλλεται στη διαφορά σύνταξης από τα €1.400 ως τα €1.705, δηλαδή στα €305 με συντελεστή 15% και θα πληρώνει €46. Ο συνταξιούχος θα ωφεληθεί με αύξηση κατά €53 το μήνα λόγω μείωση της ΕΑΣ.
*Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη €1.400 ως το 2023 δεν πλήρωνε ΕΑΣ και πριν το φόρο του έμεναν €1.316. Με την αύξηση 3% η σύνταξη ανέβηκε στα €1.442 και έχει ΕΑΣ 3%, που σημαίνει ότι η αύξηση που πήρε μηδενίστηκε και καταλήγει να παίρνει τα ίδια με πριν (€1.316 προ φόρου). Με το νέο σχέδιο η κράτηση θα επιβάλλεται στα €42 με συντελεστή 15% και θα πληρώνει ΕΑΣ €6, οπότε θα του μείνει αύξηση €34.
Υπάρχει ενδεχόμενο να μην αποκατασταθεί η αδικία με την ΕΑΣ;
Η αλλαγή στο μίγμα κρατήσεων της ΕΑΣ είναι αναγκαία και υπαγορεύεται από την κοινή λογική, που λέει ότι δεν γίνεται κάθε χρόνο να δίδονται αυξήσεις, αλλά να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι που να καταλήγουν με μειώσεις και με μικρότερη σύνταξη παρά την αύξηση! Η κοινή λογική είναι που ανάγκασε τους επιτελείς του υπουργείου Εργασίας να θέσουν τη σημερινή ΕΑΣ υπό κατάργηση και να φέρουν ένα δικαιότερο σύστημα που να μην καταργεί τις αυξήσεις στις συντάξεις. Αν παρά ταύτα μείνει το ίδιο καθεστώς, τότε το 2025 που οι αυξήσεις θα είναι γύρω στο 2,5%, οι συνταξιούχοι πάνω από τα €1.400 θα μείνουν με τις ίδιες ή και χαμηλότερες συντάξεις.
ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ
Από τις αλλαγές στην ΕΑΣ περισσότερο θα κερδίσουν όσοι έχουν δύο κύριες συντάξεις που ξεπερνούν τα €1.710, καθώς σήμερα έχουν κράτηση 6% στην κάθε σύνταξη, ενώ με το νέο σύστημα και τις νέες κλίμακες η κράτηση θα είναι μικρότερη. Αν σήμερα δίνουν για ΕΑΣ €102,6 (€1710×6%=€102,6), με τις αλλαγές θα πληρώνουν γύρω στα €50.
ΧΑΜΕΝΟΙ
Οι παλαιοί συνταξιούχοι που είχαν ΕΑΣ πριν τον επανυπολογισμό της σύνταξης και έχουν και μετά τον επανυπολογσμό την ίδια κράτηση θα ελαφρυνθούν μεν με τη σχεδιαζόμενη μείωση της ΕΑΣ, αλλά ενδέχεται να πάρουν το κέρδος ως αύξηση της προσωπικής διαφοράς και θα χρειαστεί να περιμένουν τις αυξήσεις των επόμενων ετών μέχρι την εξάλειψή της.
Οι νέες κλίμακες ΕΑΣ (σενάριο)
| Ποσοστό κράτησης | Ποσό κλίμακας (€) | Τμήμα σύνταξης για κράτηση ΕΑΣ (€) | Ανώτατο ποσό κράτησης (€) |
| 15% | 1.400-2.000 | 600 | 90 |
| 20% | 2.000-2.500 | 500 | 100 |
| 25% | 2.500 και άνω | 500 και άνω | 125 |
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΑΣ
| Σύνταξη ως το 2023 (μικτά) | ΕΑΣ 2023 | Σύνταξη προ φόρου | Σύνταξη με αύξηση 3% το 2024 (μικτά) | ΕΑΣ σήμερα | Σύνταξη προ φόρου | Καθαρή αύξηση (στα προ φόρου) | Νέα ΕΑΣ (σχέδιο) | Σύνταξη προ φόρου | Πρόσθετη αύξηση σύνταξης λόγω μείωσης ΕΑΣ |
| 1.370 | 0 | 1.288 | 1.411 | 11 | 1.316 | 28 | 2 | 1.325 | 9 |
| 1.385 | 0 | 1.302 | 1.427 | 27 | 1.316 | 14 | 4 | 1.337 | 21 |
| 1.400 | 0 | 1.316 | 1.442 | 42 | 1.316 | 0 | 6 | 1.350 | 34 |
| 1.415 | 15 | 1.316 | 1.457 | 44 | 1.329 | 13 | 9 | 1.362 | 33 |
| 1.430 | 30 | 1.316 | 1473 | 44 | 1.343 | 27 | 11 | 1.374 | 31 |
| 1.445 | 43 | 1.318 | 1.488 | 45 | 1.357 | 40 | 13 | 1.387 | 30 |
| 1.460 | 44 | 1.331 | 1.504 | 45 | 1.371 | 40 | 16 | 1.399 | 28 |
| 1.490 | 45 | 1.359 | 1.535 | 46 | 1.399 | 41 | 20 | 1.424 | 24 |
| 1.655 | 50 | 1.509 | 1.705 | 102 | 1.506 | -3 | 46 | 1.559 | 53 |
| 1.670 | 50 | 1.523 | 1.720 | 103 | 1.520 | -3 | 48 | 1.572 | 52 |
| 1.685 | 51 | 1.536 | 1.736 | 104 | 1.534 | -3 | 50 | 1.584 | 51 |
| 1.700 | 51 | 1.550 | 1.751 | 105 | 1.547 | -3 | 53 | 1.596 | 49 |
| 1.715 | 103 | 1.515 | 1766 | 106 | 1.561 | 45 | 55 | 1.609 | 48 |
| 1.760 | 106 | 1.555 | 1.813 | 109 | 1.602 | 47 | 62 | 1.646 | 44 |
| 1.805 | 108 | 1.595 | 1.859 | 112 | 1.643 | 48 | 69 | 1..683 | 40 |
| 2.015 | 141 | 1.762 | 2.075 | 145 | 1.814 | 53 | 105 | 1.852 | 38 |
| 2.585 | 233 | 2.211 | 2.663 | 266 | 2.253 | 41 | 231 | 2.286 | 33 |
| 3.140 | 377 | 2.597 | 3.234 | 420 | 2.645 | 48 | 374 | 2.689 | 44 |
| 3.545 | 496 | 2.866 | 3.651 | 511 | 2.952 | 86 | 478 | 2.983 | 31 |
(*) Για συντάξεις πάνω από τις €3.500 θα υπάρχει πλαφόν κρατήσεων ΕΑΣ ώστε σε κάθε περίπτωση οι συνταξιούχοι να έχουν αύξηση στο καταβαλλόμενο ποσό.
ΠΗΓΗ: eleftherostypos.gr
